Probiotica, Depressie en Angsten – Hoe Probiotica Verlichting Kan Betekenen

We kennen allemaal wel de uitspraken “Het is mijn buikgevoel”, “Volg je onderbuik” en “Het komt vanuit de onderbuik”. En het recentste wetenschappelijk onderzoek toont eigenlijk aan dat dit veel meer zijn dan alleen maar uitspraken. Men ontdekt namelijk dat onze ingewanden letterlijk onze ‘2e hersenen’ zijn. Met een eigen zenuwstelsel – het enterisch zenuwstelsel of ENS – dat bestaat uit miljoenen neuronen, en een snelweg van chemicaliën en hormonen die zorgen voor een constante uitwisseling van informatie tussen onze ingewanden en onze hersenen. In dit artikel nemen we een kijkje naar het verband tussen onze darmbacteriën, probiotica, depressie en angsten.

Probiotica, Depressie en Angsten

We weten nu dat de informatie die via ons enterische zenuwstelsel wordt doorgegeven, evenals darmhormonen en chemicaliën in de hersenen, rechtstreeks verband houdt met de 40 biljoen bacteriën die daar leven. Onderzoek toont ook aan dat er significante verschillen zijn in de darmbacteriën tussen mensen die worstelen met depressie en andere psychische problemen, en degenen die dat niet doen. Deze nieuwe kennis heeft een geheel nieuwe manier gecreëerd om naar geestelijke gezondheidsproblemen te kijken.

Het verband tussen de darm en de hersenen werd voor het eerst meer dan 100 jaar geleden gemeld door Elie Metchnikoff. Een Franse Nobelprijswinnaar die beroemd werd vanwege het opzettelijk drinken van met cholera besmet water en dit overleefde. Hij deed dit omdat hij ervan overtuigd was dat de sterkte van het immuunsysteem verschilde tussen mensen en dat wat de ene persoon besmette, de andere misschien niet infecteerde.

Verband tussen de hersenen en darmbacteriën

Een deel van zijn overtuiging behelsde dan ook dat alle delen van het lichaam met elkaar verbonden waren en dat een arts naar het lichaam als geheel moest kijken. En niet enkel de symptomen in het probleemgebied moest behandelen. Hij meldde dat het versterken van de darmbacteriën door het eten van gefermenteerd voedsel elk gebied van de gezondheid zou verbeteren en dat ook dementie en degeneratie in de hersenen bij ouderdom hierdoor zou vermeden worden. Dit werk maakte hem de eerste wetenschapper die het concept van probiotica ontwikkelde.

Studie: Het Verband tussen Probiotica, Depressie en Angsten

In recentere jaren is de focus van onderzoek echter veranderd nadat studies een duidelijk verband vonden tussen onze darmbacteriën en depressie en angsten. Canadese onderzoekers aan de McMaster University die muizen bestudeerden, ontdekten dat ze de muizen zenuwachtig of kalm konden maken, en gelukkig of depressief op basis van de antibiotica die ze kregen, waardoor hun darmbacteriën veranderden (ook bekend als het microbioom).

Slechte bacteriën en Depressie

Deze onderzoeken werden nadien in laboratoria verdergezet. De wetenschappers verhoogden het aantal slechte bacteriën in het spijsverteringskanaal van de muizen en voerden nadien testen uit. Ze constateerden verlaagde niveaus van een hormoon genaamd BDNF,  het groeihormoon voor de hersenen. Alsook een verlaagd aantal 5-HT, serotoninereceptoren in de hersenen. De tests toonden aan dat door het veranderen van het microbioom van de muizen, ze minder in staat waren om nieuwe hersencellen te laten groeien, en ook minder in staat om de effecten van de ‘geluks’ neurotransmitter serotonine te ervaren. Het onderzoek bedacht een nieuwe uitspraak – de ‘Gut-Brain Axis’ – de denkbeeldige verbinding tussen onze hersenen en darmen die een zeer reële biologische impact heeft.

Probiotica en Depressie – Hoe Werkt de Darm / Hersenverbinding?

Drie Manieren Waarop Veranderend Darmflora De Hersenen Beïnvloedt

Darmbacteriën en het Immuunsysteem

De eerste manier waarop onze darmbacteriën problemen in de hersenen kunnen veroorzaken, is door ontsteking in ons lichaam te veroorzaken. Deze ontsteking wordt veroorzaakt door de activering van het immuunsysteem, dat ons probeert te beschermen tegen bedreigingen.

Op korte termijn heeft deze activatie een gunstige rol, zoals het bestrijden van infecties of genezende verwondingen. Denk maar aan een opzwellende enkel na het omzwikken. Te veel slechte bacteriën kunnen er echter voor zorgen dat deze activering van het immuunsysteem langdurig of chronisch wordt, wat schade kan veroorzaken in het hele lichaam. In wetenschappelijke studies is nu concreet vastgesteld dat deze activering depressie en angst kan veroorzaken (4,5).                                     

De activering van het immuunsysteem produceert moleculen genaamd cytokines die andere cellen het signaal geven om een ontstekingsreactie te produceren. Wanneer cytokines bijvoorbeeld naar de hersenen signaleren, reageren deze door stresshormonen zoals cortisol te produceren.

Hierdoor kunnen giftige moleculen genaamd Lipopolysacchariden (LPS) door de darmwand lekken. Deze LPS-moleculen leven in de celmembranen van onze darmbacteriën. Normaal gesproken wordt het lichaam hiertegen beveiligd door de ontlasting. Wanneer ze door een lekkende darm echter in ons lichaam komen, veroorzaakt dit een sterke ontstekingsreactie van het immuunsysteem.

Als de veranderingen in de microbiota voldoende groot is, kan ontsteking ook veranderingen in de bloed-hersenbarrière veroorzaken. De bloed-hersenbarrière is het membraan dat het bloed gescheiden houdt van de vloeistoffen in de hersenen. De barrière laat normaal gesproken alleen bepaalde zeer geselecteerde moleculen door. Ontsteking kan er echter voor zorgen dat de doorlaatbaarheid groter wordt waardoor moleculen kunnen binnendringen die giftig kunnen zijn voor de hersencellen. Dit voorkomt dat onze hersenen nieuwe zenuwverbindingen maken en we worstelen met ontwikkeling en we blijven vastzitten in negatieve gedragspatronen (5).

Darmbacteriën en de Nervus Vagus

Neurotransmitters en Darmbacteriën

Probiotica tegen Depressie en Probiotica tegen Angsten

Het goede nieuws is dat het recentste onderzoek ook aantoonde dat deze veranderingen in de darmbacteriën veroorzaakt door stress, en de reactie van het lichaam daarop, kunnen worden teruggedraaid met probiotica of het eten van gefermenteerd voedsel. Het onderzoek naar mensen bevindt zich nog in een vroeg stadium en wetenschappers hebben niet dezelfde vrijheid met mensen als muizen. Ze kunnen natuurlijk niet genetisch manipuleren om een bepaalde darmflora te bekomen. De eerste studies hebben echter enkele veelbelovende resultaten opgeleverd.

Bijvoorbeeld, een studie gepubliceerd in maart van dit jaar in het tijdschrift Nutrition observeerde mensen die lijden aan MDD (depressieve stoornis). Ze gaven de helft van de deelnemers aan de studie probiotica en de andere helft een placebo. Vervolgens registreerden ze depressiescores aan het einde van 8 weken, evenals insulineniveaus en ontstekingsniveaus (gemeten door een bloedmarker genaamd C-reactief eiwit). Ze ontdekten dat na de periode van 8 weken bij de mensen die de probiotica gebruikten, de depressiescores aanzienlijk waren verlaagd, evenals de insulinespiegels en er minder ontstekingen in het lichaam waren dan bij degenen die de placebo namen (6).

Beste Probiotica tegen Depressie en Beste Probiotica tegen Angsten?